Có rất nhiều phương pháp khác nhau để anh em phân tích tâm lý thị trường và hiểu được đám đông đang nghĩ gì, ví dụ như sử dụng các chỉ báo tâm lý, các báo cáo dữ liệu của các cơ quan nghiên cứu tâm lý thị trường. Bên cạnh đó, anh em cũng có thể sử dụng phân tích cơ bản, dựa vào các dữ liệu kinh tế để đoán định tâm lý đám đông, hay thậm chí là một số chỉ báo kỹ thuật cũng có thể làm cơ sở cho phân tích tâm lý thị trường.
Trước khi đi vào tìm hiểu chi tiết các phương pháp phân tích này, chúng ta sẽ thảo luận qua về tầm quan trọng của phân tích tâm lý giao dịch trong thị trường tài chính nói chung và thị trường Forex nói riêng.
#Kiến_thức_phục_vụ_NGHỀ_Trading
1. Tầm quan trọng của phân tích tâm lý thị trường
Tâm lý thị trường là bức tranh tổng thể về thái độ, quan điểm của tất cả các nhà đầu tư đối với một thị trường tài chính, hoặc cụ thể hơn là một tài sản nào đó.
Nếu tâm lý thị trường là tích cực, tức là các nhà đầu tư lạc quan về thị trường, đồng nghĩa với việc họ sẽ mua vào các loại tài sản và đẩy giá lên cao. Trường hợp này ta gọi là tâm lý thị trường tăng giá.
Ngược lại, nếu thị trường có tâm lý bi quan, sợ hãi, thì đó là lúc các nhà đầu tư bán ra tài sản mình đang nắm giữ, động thái này thậm chí có thể gây ra một đợt bán tháo.
Nhìn chung, tâm lý thị trường gần như là yếu tố quyết định đến sự chuyển động của giá cả, vì xuất phát từ tâm lý, thị trường mới hành động, và từ hành động của các thành phần tham gia thị trường (mua hoặc bán) mới khiến giá cả di chuyển.
Như vậy, anh em có thể hình dung rằng nếu chúng ta nắm được tâm lý thị trường, có nghĩa là chúng ta sẽ dự đoán được một cách tương đối chính xác hướng đi của giá trong tương lai. Đó chính là lúc các phương pháp phân tích tâm lý thị trường cần được áp dụng.
Phân tích tâm lý thị trường trong giao dịch
Phân tích tâm lý thị trường bản chất là đo lường và xác định xem số đông thị trường đang cảm thấy như thế nào. Đây có thể nói là một phạm trù nằm trong phân tích cơ bản, vì bản chất tâm lý thị trường phụ thuộc rất nhiều vào các dữ liệu kinh tế trong phân tích cơ bản.
Tuy nhiên, phân tích tâm lý thị trường cũng không hề tách biệt so với phân tích kỹ thuật. Một số chỉ báo kỹ thuật cũng có thể là động lực chính để thúc đẩy tâm lý thị trường. Ngoài ra, phân tích kỹ thuật cũng có thể kết hợp với phân tích tâm lý thị trường một cách vô cùng “mượt mà”, để anh em có cái nhìn toàn diện hơn và sâu sắc hơn, và cũng có cơ sở chắc chắn hơn để dự đoán hướng đi của giá.
Xem thêm: Tâm lý thị trường – Lòng tham và nỗi sợ
#Thực_chiến_NGHỀ_Trading
2. Cách phân tích tâm lý thị trường
2.1. Đoán định tâm lý thị trường bằng phân tích cơ bản
Các dữ liệu kinh tế cơ bản chính là cơ sở quan trọng, cũng có thể nói là động lực chính để thúc đẩy tâm lý thị trường. Khi một nền kinh tế có tín hiệu tốt, thị trường sẽ lạc quan về đồng tiền của quốc gia đó, và sẽ mua vào đồng tiền này khiến nó tăng giá.
Ngược lại, nếu các dữ liệu kinh tế không được khả quan, thị trường cũng sẽ cảnh giác và có tâm lý tiêu cực, kết quả cuối cùng sẽ khiến cho đồng tiền giảm giá. Điều tương tự cũng diễn ra đối với một cổ phiếu thay vì tiền tệ quốc gia.
Các chỉ báo kinh tế tốt nhất để dự đoán tâm lý thị trường bao gồm:
Đây cũng chính là ba dữ liệu quan trọng bậc nhất thể hiện sức khỏe của nền kinh tế, do đó không khó hiểu khi nó sẽ ảnh hưởng rất mạnh mẽ tới tâm lý thị trường.
Có thể nói, phân tích tâm lý thị trường bằng phương pháp này cũng không khác gì phân tích cơ bản. Tuy nhiên, nếu “kỹ tính” hơn thì chúng ta cũng có thể thấy một chút khác biệt giữa hai loại này, anh em có thể hiểu đơn giản như sau:
- Phân tích cơ bản là đọc dữ liệu kinh tế để biết sức khỏe và năng lực nội tại của một quốc gia, một nền kinh tế, từ đó đánh giá giá trị thật của cổ phiếu hay tiền tệ.
- Phân tích tâm lý thị trường là dựa theo các dữ liệu kinh tế được công bố để dự đoán xem thị trường sẽ phản ứng như thế nào, và hành động thuận theo số đông thị trường.
Dù mục đích và ý nghĩa khác nhau, nhưng về nguyên tắc phân tích các dữ liệu kinh tế và cách đưa ra quyết định dựa vào những dữ liệu đó không có nhiều khác biệt. Ví dụ, chúng ta có thông tin công bố dữ liệu GDP của Hoa Kỳ, và nó là thông tin tích cực cho nền kinh tế:
- Đối với phân tích cơ bản, anh em sẽ tiếp nhận thông tin đó và nhận định rằng đồng USD sẽ tăng giá vì nền kinh tế tăng trưởng, và quyết định mua vào đồng tiền này.
- Còn đối với phân tích tâm lý thị trường, sau khi tiếp nhận thông tin tích cực này, anh em cho rằng thị trường sẽ phản ứng tích cực – tức là tâm lý tăng giá. Cuối cùng hành vi của anh em vẫn sẽ là mua vào đồng USD.
Như vậy, đối với việc sử dụng các dữ liệu kinh tế thì phân tích tâm lý thị trường và phân tích cơ bản hoàn toàn gắn liền với nhau. Vậy điểm mấu chốt là anh em cần hiểu được các dữ liệu kinh tế cơ bản ảnh hưởng đến tiền tệ như thế nào để có thể nhận định một cách chính xác.
Xem thêm: Đọc hiểu các chỉ số kinh tế vĩ mô để kiếm lợi nhuận
2.2. Các chỉ báo tâm lý thị trường
Nếu như phân tích tâm lý dựa theo các dữ liệu kinh tế sẽ hơi mang tính chủ quan, vì anh em phải tự mình đưa ra dự đoán về trạng thái tâm lý thị trường, thì chúng ta có một cách khách quan hơn bằng cách sử dụng chỉ báo.
Ở đây, mình sử dụng từ “chỉ báo” để gộp chung các công cụ phân tích tâm lý, nhưng trên thực tế chúng còn là các chỉ số, hoặc các báo cáo được nghiên cứu và xây dựng bởi các cơ quan nghiên cứu thị trường.
Cụ thể, chúng ta có 3 công cụ phổ biến phục vụ cho phân tích thị trường như sau:
2.2.1. Chỉ báo High – Low Index
High – Low Index là một chỉ số so sánh khối lượng cổ phiếu (Mỹ) giao dịch ở mức cao nhất trong vòng 1 năm (52 tuần) so với khối lượng giao dịch ở mức thấp nhất trong cùng thời gian đó.
Trên thực tế, đây là chỉ báo phân tích tâm lý dành riêng cho thị trường chứng khoán Mỹ, vì nó được xây dựng chính từ dữ liệu cổ phiếu được giao dịch của nước này. Mặc dù anh em cũng có thể liên hệ từ sức khỏe thị trường chứng khoán của Mỹ tới đồng USD, từ đó ứng dụng vào thị trường Forex, tuy nhiên phải thừa nhận rằng tính ứng dụng của nó trong thị trường Forex là không cao.
Vậy chúng ta có thể áp dụng High – Low Index trong trường hợp nào? Đó là khi anh em giao dịch các mã cổ phiếu Mỹ, hoặc các chỉ số chứng khoán của nước này như S&P500 và Nasdaq 100.
High – Low Index có thể được coi như một chỉ báo kỹ thuật thông thường, anh em có thể mở chỉ báo này trên Tradingview để sử dụng. Khi chỉ số này dưới 30 thể hiện tâm lý thị trường giảm giá, có nghĩa là giá chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán Mỹ có thể sẽ giảm. Ngược lại, khi chỉ số này trên 70 thể hiện cho tâm lý thị trường tăng giá.
Trong biểu đồ ví dụ dưới đây, anh em có thể thấy chỉ số High – Low Index ở mức trên 70 khá lâu, và trong suốt thời gian đó, chỉ số S&P500 luôn ở trong xu hướng tăng khá bền vững.
Chỉ số S&P500 và High – Low Index
Xem thêm: S&P 500 là gì? Làm cách nào để trader có thể đầu tư vào S&P 500?
2.2.2. Chỉ số VIX
VIX còn được gọi là chỉ số sợ hãi, nó thể hiện sự kỳ vọng của thị trường đối với sự biến động trong 30 ngày tới của chỉ số S&P500. Chỉ số này được biết đến rộng rãi như một mã chứng khoán, và nó cũng có thể giao dịch như các mã chứng khoán thông thường. Trên Tradingview, anh em có thể mở biểu đồ của chỉ số này với mã VIX.
Do sự biến động của giá thường được coi là một cách để đánh giá tâm lý thị trường, đặc biệt là mức độ sợ hãi của những người tham gia thị trường, nên chỉ số VIX có thể được sử dụng để phân tích tâm lý.
Chỉ số VIX càng cao cho thấy độ mức độ sợ hãi và tâm lý không chắc chắn trên thị trường càng lớn, khiến cho chỉ số S&P500 giảm điểm. Ngược lại, chỉ số VIX giảm có thể là tín hiệu cho thấy thị trường lạc quan hơn, khiến cho S&P500 tăng lên. (Tramadol)
Chỉ số VIX trên tradingview
Tuy nhiên, cũng giống như High – Low Index, VIX được xây dựng dựa trên thị trường chứng khoán Mỹ, cụ thể là trực tiếp từ chỉ số S&P500, nên chỉ số này sẽ phù hợp hơn khi anh em giao dịch các chỉ số chứng khoán cũng như cổ phiếu của Mỹ. Ngoài ra, anh em cũng có thể trực tiếp giao dịch chỉ số này thông qua các sản phẩm phái sinh như quyền chọn và hợp đồng tương lai.
2.2.3. Báo cáo Cam kết của thương nhân COT
Báo cáo COT là một trong những công cụ quan trọng nhất phục vụ cho việc phân tích tâm lý thị trường.
Đây là một ấn phẩm hàng tuần, xuất bản bởi Ủy ban giao dịch hàng hóa tương lai (Mỹ), cho thấy tổng số tài sản nắm giữ của những người tham gia khác nhau trên thị trường kỳ hạn Hoa Kỳ.
Báo cáo COT cung cấp cho các nhà đầu tư thông tin cập nhật về hoạt động của thị trường, bao gồm thông tin về số lượng và khối lượng lệnh mua – bán của nhiều loại tài sản khác nhau. Dựa vào thông tin này, các nhà giao dịch có thể đoán định được tâm lý thị trường đang nghiêng về tăng giá hay giảm giá, từ đó đưa ra quyết định giao dịch của riêng mình.
Báo cáo COT có nhiều loại khác nhau, để cung cấp thông tin về nhiều loại tài sản khác nhau như hàng hóa, nông sản, cổ phiếu, tiền tệ… Do đó, khi giao dịch loại tài sản nào thì anh em có thể theo dõi báo cáo COT về loại tài sản đó.
Ví dụ về báo cáo COT với sản phẩm lúa mì
2.3. Một số công cụ phân tích tâm lý thị trường khác
Ngoài việc sử dụng dữ liệu kinh tế cơ bản và các công cụ chuyên dụng để đo lường tâm lý thị trường, thì một số công cụ trong phân tích kỹ thuật cũng có thể được sử dụng để phân tích, tiêu biểu là đường trung bình động MA và các mức hỗ trợ kháng cự tâm lý.
- Đường trung bình động: Trong phân tích kỹ thuật, tín hiệu giao cắt từ các đường trung bình động được coi là tín hiệu khá mạnh, do đó nó cũng tác động đến tâm lý thị trường một cách đáng kể.
Ví dụ, khi đường MA50 cắt lên trên đường MA200, thể hiện động lượng chuyển sang hướng tăng, đồng thời cũng tạo ra tâm lý tăng giá trên thị trường. Ngược lại, MA50 cắt xuống MA200 được cho là tạo ra tâm lý giảm giá.
- Các mức hỗ trợ kháng cự tâm lý (hay còn gọi là các mức số tròn): đây là một trong 4 loại hỗ trợ kháng cự trong phân tích kỹ thuật, nhưng lại có liên hệ mật thiết với tâm lý thị trường. Cụ thể, khi giá chạm tới các mức số tròn trăm, thị trường thường có xu hướng phản ứng lại khá mạnh mẽ.
Để dễ hiểu, anh em đến với ví dụ dưới đây về giá vàng. Trên biểu đồ anh em có thể thấy vàng đang trong xu hướng giảm khá mạnh, trước đó cũng không có vùng hỗ trợ cứng nào. Thế nhưng, khi tới mức 1800 – là mức hỗ trợ tâm lý thì giá đã phản ứng rất mạnh thể hiện qua các cây nến rút râu, đồng thời xu hướng giảm tạm thời bị ngăn lại.
Phân tích tâm lý thị trường với các mức hỗ trợ kháng cự tâm lý
Để giải thích cho hiện tượng này, thì các mức giá “tròn trăm” như mốc 1800 kể trên, là các mức giá mà con người sẽ tự nhiên có phản ứng, xuất phát từ tâm lý coi trọng sự giản dị và thường chú ý tới các số tròn. Do đó, khi giá đang giảm về đến mức này, nó sẽ trở thành một mức hỗ trợ quan trọng, và tâm lý thị trường khi đó sẽ là tăng giá, thúc đẩy giá phản ứng bật tăng lên.
Anh em có thể tìm hiểu kỹ hơn về các mức hỗ trợ kháng cự tâm lý qua bài viết dưới đây:
Xem thêm: Làm chủ thị trường với 4 loại hỗ trợ và kháng cự trong Forex
3. Kết luận
Sau khi tìm hiểu về các phương pháp phân tích tâm lý thị trường, mình có một vài lưu ý nhỏ nhỏ nhắn gửi anh em.
Đầu tiên là sử dụng phương pháp này không thể cung cấp cho anh em điểm vào lệnh chính xác.
Phân tích tâm lý thị trường sẽ giúp chúng ta phán đoán được giá cả sẽ chuyển động ra sao trong tương lai, và anh em sẽ có cơ sở để quyết định xem mình sẽ thực hiện giao dịch theo hướng nào. Tuy nhiên, để tìm được một vị trí thích hợp và mở lệnh thì cần nhiều hơn thế.
Để làm được điều đó, anh em có thể kết hợp phân tích tâm lý với phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản, ví dụ tìm kiếm những tín hiệu price action để có những điểm vào lệnh phù hợp nhất. Ngoài ra, anh em cũng có thể kết hợp thêm khối lượng giao dịch để có những tín hiệu xác suất cao hơn.
Cuối cùng, hãy lưu ý rằng trong thị trường tài chính, không một phương pháp nào có thể đạt được xác suất đúng 100%, do đó kể cả khi có những nhận định chắc chắn nhất, anh em cũng phải quản lý vốn thật kỷ luật để tránh mất tiền trên thị trường khốc liệt này.
Chúc anh em giao dịch an toàn và hiệu quả.
VnRebates – Nơi Trading là NGHỀ